Gia tăng giá trị gạo Việt Nam
Trong đầu tháng hai năm nay. giá gạo Việt Nam đã tăng kỷ lục lên mức cao nhất trong vòng 2 năm qua. Hiện nay giá gạo xuất khẩu giao dịch là 473 USD/tấn đối với gạo 5% tấm và 453 usd/tấn đối với gạo 25% tấm.
Theo hiệp hội Lương Thực Việt Nam, giá gạo xuất khẩu trong đầu năm nay tăng cao đó là do bất ổn do chính trị, kinh tế và xung đột giữa Nga và Ukraina vẫn chưa có hồi kết. Các quốc gia có nhu cầu dự trữ lương thực nhiều hơn.
Hiện nay nhiều nước nhập khẩu gạo với số lượng lớn như Trung Quốc, Philipine hay khu vực Châu Phi đang tích cực thu mua gạo dự trữ. Riêng Philipine thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam đã có những tín hiệu tích cực cho hoạt động xuất khẩu cho năm 2023. Khi mà nước này quyết định duy trì thuế nhập khẩu ở mức 35%.
Cơ hội để gạo Việt bứt phá
Giá gạo xuất khẩu tăng cho thấy tín hiệu thị trường đang rất tích cực. Theo các chuyên gia đánh giá năm nay sẽ có nhiều dư địa và cơ hội với ngành hàng tỷ đô này có thể tiếp tục bứt phá.
Hiện nay, ngành lúa gạo đã tăng tốc trở lại. Khi hoạt động thu mua, chế biến đã sôi động hơn nhất là tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long.
Khác hẳn với không khí các năm trước, năm nay thị trường xuất khẩu gạo sôi động hơn. Việc xuất khẩu gạo rất thuận lợi do nhu cầu trên thế giới rất nhiều giá cả có tăng. Ông Nguyễn Văn Đôn, Giám Đốc Công ty TNHH Việt Hưng, Tiền Giang, đánh giá từ 700 USD đến thấp nhất là 500 USD/tấn.
Biến đổi khí hậu đã và đang khiến nhiều quốc gia sản xuất lương thực gặp khó, nguồn cung sụt giảm. Đây là cơ hội tốt cho hạt gạo Việt vì nước ta ít bị ảnh hưởng, thay vào đó sản xuất trong nước đang theo chuỗi sản xuất liên kết và chất lượng.
Tập trung nâng cao chất lượng gạo
Theo ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám Đốc Công Ty cổ phần Nông nghiệp Công Nghệ Cao Trung An, Cần Thơ cho biết, đã vào được tất cả các thị trường khó tính mà doanh nghiệp của chúng tôi tập trung lo vấn đề nâng cao chất lượng gạo từ khoảng 10 năm nay. Gạo Việt Nam tập trung nâng cao chất lượng lên rất nhiều.
Vừa tăng năng suất, vừa giảm giá thành vẫn đảm bảo chất lượng hạt gạo tạo ra sẽ ngày một tốt hơn. Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho biết. Và dẫn dần sẽ sản xuất theo hướng hữu cơ để làm sao đảm bảo sức khỏe của người tiêu dùng.
Mỗi năm Việt Nam sản xuất từ 22 đến 23 triệu tấn gạo trong đó xuất khẩu chiếm 15 %. Vì thế dư địa để gia tăng khả năng sản lượng xuất khẩu là khá lớn. Đặc biệt với việc sản xuất hơn 80% dòng gạo thơm chất lượng cao sẽ mở ra nhiều cơ hội để ngành hàng này phát triển và đi xa.
Bộ NN&PNN đang xây dựng đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao
Để nâng cao được giá trị cho sản xuất biến vùng sản xuất thành vùng đầu tư phục vụ cho xuất khẩu. Bộ NN&PTNT đang tập trung đề án phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Vùng nguyên liệu này với mục tiêu là đa dạng giá trị và tăng trưởng xanh được kỳ vọng là đòn bảy phát triển bền vững ngành hàng lúa gạo ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long.
Hiện mới có khoảng 10% diện tích lúa trên cả nước là có liên kết giữa nông dân với doanh nghiệp. Cụ thể hóa dự an 1 triệu ha lúa chất lượng cao phục vụ xuất khẩu sẽ là cơ sở để ngành lúa gạo tiếp tục thay đổi giá trị trong năm 2023.
Giám độc Sở NN& PTNT tỉnh An Giang, ông Nguyễn Sĩ Lâm nhấn mạnh, hy vọng sau khi thực hiện dự án 1 triệu ha lúa chất lượng cao được phê duyệt, tỉnh An Giang và đồng bằng Sông Cửu Long sẽ thúc đẩy ngành hàng lúa gạo phát triển một cách vượt bậc vừa về chất và vừa về giá trị. Việc đó sẽ giúp nông dân có các hợp đồng ký dài hạn với doanh nghiệp. Doanh nghiệp có vùng nguyên liệu để có thể ký hợp tác với các đối tác nước ngoài một cách thuận lợi trong nhiều năm. Để sau đó ký lại với nông dân với một giá trị cao hơn giá hiện nay. Qua đó sẽ giúp việc sắp xếp lại sản xuất.
Mục tiêu đến năm 2025, diện tích cách tác vùng chuyên canh lúa chất lượng cao tại vùng đồng bằng sông Cửu Long đạt trên 500 nghìn ha. Tương ứng khoảng 1 triệu ha giao trồng. và đạt sản lượng khoảng 6,2 triệu tấn lúa tức là khoảng 3,8 triệu tấn gạo. Lợi nhuận bình quân của người trồng lúa đạt trên 35%.
Nói về việc xây dựng đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, ông Nguyễn Như Cương, Cục trưởng Cục Trồng Trọt, Bộ NN&PTNT, cho biết xây dựng đề án ở đồng bằng sông cửu long là vùng có lợi thế nhất trong sản xuất lúa gạo Việt Nam. Không quy hoạch cứng, không chia nhỏ cho các tỉnh mà là một đề án linh hoạt. Phát triển ở những nơi có lợi thế, đảm bảo có liên kết, đảm bảo vấn đề hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên sẽ tập trung vào một số tỉnh như An Giang, Long An, Kiên Giang, Sóc Trăng, Hậu Giang. Đây là các tỉnh đóng vai trò quan trọng trong sản xuất lúa gạo.
Xây dựng vùng nguyên liệu lúa chất lượng cao xuất khẩu
Những vùng lúa chất lượng cao này sẽ áp dụng các quy trình canh tác bền vững. Sử dụng nguyên liệu đầu vào theo hướng giảm phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật. Góp phần thực hiện các cam kết giảm rác thải khí thải nhà kính của chính phủ. Bảo vệ môi trường sinh thái. Đóng góp cho đảm bảo an ninh lương thực quốc gia và xuất khẩu hiệu quả cao.
Để gia tăng giá trị Gạo Việt Nam, bên cạnh cạnh việc canh tác tạo ra chất lượng gạo tốt, cần phải phát triển song song các công nghệ bảo quản lương thực như công nghệ sấy tầng sôi nông sản, và công nghệ chế biến sâu lương thực, để mang lại các giá trị sản phẩm gia tăng của lúa gạo .